:: Ts Trần Vinh Dự ::
Trong ngày
vui này, tôi muốn chia sẻ với các bạn 3 điều với tư cách là một người bạn. Chỉ
có 3 điều thôi, không có gì là lớn lao.
Tôi rất hân
hạnh được có mặt trong buổi lễ tốt nghiệp ngày hôm nay của các bạn, những cựu
sinh viên yêu quý của trường Cao đẳng Nghề Việt Mỹ. Trong ngày vui này, tôi
muốn chia sẻ với các bạn 3 điều với tư cách là một người bạn. Chỉ có 3 điều
thôi, không có gì là lớn lao.
Điều thứ nhất là về sự thất bại.
Tôi tự cho
mình là một người dám chấp nhận thất bại. Thất bại đầu đời của tôi là trong năm
đầu Đại học. Tôi vào học Đại học Quốc Gia Hà Nội năm 1995 và đặt mục tiêu phải
lấy được học bổng để đi Úc học ngay trong năm đầu tiên. Để làm được việc đó,
tôi phải đứng đầu trường về thành tích học tập. Kết quả học tập của tôi năm đó
đứng đầu trường. Nhưng đáng tiếc là chương trình học bổng của Úc mà tôi nhắm
tới năm đó kết thúc. Giấc mơ không thành, tôi đã khóc nhiều ngày, nhưng tôi
không bỏ cuộc.
Khi tốt
nghiệp Đại học, tôi cũng tốt nghiệp đứng đầu khoá. Tôi được trường Đại học Quốc
Gia Hà Nội giữ lại làm giảng viên. Thế nhưng mức lương khi đó chỉ có 400 nghìn
Đồng mỗi tháng, đủ cho tôi uống café và ăn sáng vài ngày. Tôi nộp hồ sơ xin
việc ở nhiều nơi, và trong suốt 6 tháng trời, tôi chỉ nhận được hết cái lắc đầu
này tới cái lắc đầu khác. Lại một thất bại nữa.
Sự thất bại
trong việc tìm việc làm tốt và lương cao khiến tôi nhận ra tôi cần phải làm tốt
hơn nữa. Tôi đã dành một năm tự học và xin học bổng. Thời kỳ này áp lực lớn tới
mức tóc trên đầu tôi rụng từng mảng. Tôi cao 1m74, và khi đó tôi chỉ nặng hơn
50 kg đôi chút. Nhưng nỗ lực của tôi cuối cùng không uổng. Tôi được nhận học
bổng của viện Harvard Yenching tại trường Đại học Harvard và được nhận vào học
tại Đại học Tổng hợp Texas tại Austin. Năm 24 tuổi, tôi bắt đầu qua Mỹ học tiến
sĩ Kinh tế.
Gần 6 năm học
tiến sĩ là một thời kỳ gian khổ, đặc biệt là trong giai đoạn làm luận án. Các
thất bại liên tiếp trong nghiên cứu và áp lực phải thành công để tốt nghiệp là
đặc biệt nghiêm trọng. Nếu thời gian kéo dài quá lâu, học bổng của tôi sẽ hết,
và tôi sẽ phải bỏ cuộc và về Việt Nam với hai bàn tay trắng. Vì thế nhiều lúc
quẫn trí tôi đã tính đến việc tự sát.
Thế nhưng
cuối cùng tôi vẫn vượt qua được. Khi tôi tốt nghiệp đầu năm 2007, tôi là một
trong 3 nghiên cứu sinh được đánh giá cao nhất trong số khoảng gần 20 tiến sĩ
Kinh tế tốt nghiệp năm đó của trường. Ngay từ trước khi ra trường, tôi đã có
việc làm tại Mỹ với mức lương khởi đầu 6 con số, tức là hơn 100 nghìn USD/năm.
Năm 2010, tôi
về Việt Nam và bắt đầu làm việc cho một Quỹ đầu tư lớn nhất nhì Việt Nam trên
cương vị cố vấn kinh tế cao cấp. Nhiều người ngăn cản quyết định này. Nhiều
người cho tôi là ngu ngốc. Và quả thật, tôi bị sa thải chỉ sau 3 tuần làm việc
ở tập đoàn này. Lý do, các lãnh đạo của họ sợ những gì tôi nói và viết có thể
ảnh hưởng đến tương lai chính trị của tập đoàn. Lại một thất bại nữa. Lần này
nặng hơn vì tôi đã 33 tuổi.
Nhưng chính
nhờ thất bại này, sự nghiệp của tôi rẽ sang một lối đi mới. Tôi tham gia cùng
các bạn bè thân hữu của mình xây dựng công ty tài chính TNK Capital, giờ là một
công ty tư vấn tài chính uy tín ở Việt Nam. Từ công ty này, chúng tôi lập ra
Ismart Education, một công ty tiên phong ở Việt Nam trong lĩnh vực giải pháp
giáo dục số, và đầu tư vào Học viện Giáo dục Hoa Kỳ, là công ty sở hữu trường
Cao đẳng Nghề Việt Mỹ. Đó cũng là lý do mà tôi đứng trước các bạn ngày hôm nay
với tư cách Chủ tịch của Trường.
Những thất
bại mà tôi gặp phải trong 20 năm qua có thể chưa phải là những thất bại lớn.
Tôi có thể sẽ còn gặp thêm nhiều thất bại nữa trong những năm tới. Nhưng mỗi
khi thất bại, tôi lại thấy mình trưởng thành hơn và quyết tâm hơn.
Ngày hôm nay
các bạn ra trường, cũng giống như tôi ra trường hồi 15 năm trước. Dù học giỏi
tới đâu, hành trang lập nghiệp của các bạn cũng giống như tôi ngày đó, vẫn còn
nghèo nàn lắm. Các bạn chắc chắn sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách,
và sẽ có nhiều thất bại. Có những thất bại sẽ làm các bạn bật khóc. Có những
thất bại sẽ làm các bạn không thể khóc thành lời.
Có những thất
bại sẽ làm các bạn mất niềm tin và gục ngã. Có những thất bại thậm chí làm các
bạn đau đến mức ước như mình chưa bao giờ được sinh ra. Trong những giờ phút
ấy, hãy nhớ rằng ai cũng sẽ phải trải qua những thử thách tương tự. Cái gì
không giết chết được chúng ta thì sẽ làm chúng ta lớn mạnh hơn. Tôi mong điều
ấy ở các bạn. Và đó là chia sẻ đầu tiên.
Điều thứ hai là về sự hữu hạn của cuộc
đời.
Khi tôi còn ở
những năm đầu của tuổi 20, tôi không bao giờ nghĩ đến một ngày nào đó mình trở
nên già đi. Với tôi khi đó chỉ có tuổi trẻ. Thế nhưng đứng trước các bạn ngày
hôm nay ở đây, tôi nhận ra 15 năm đã trôi qua như một giấc mơ. Chỉ 3 năm nữa
tôi sẽ bước vào tuổi 40. Thêm một giấc mơ 15 năm nữa giống như giấc mơ vừa qua
và tôi sẽ ngoài 50 tuổi. Điều đó cũng sẽ đến với các bạn. Rất nhanh thôi, 10
năm, 20 năm, rồi 30 năm sẽ trôi qua và một sáng thức dậy các bạn sẽ thấy tóc
trên đầu mình có nhiều sợi bạc.
Điều đó không
có gì là đáng buồn. Ngược lại, nó là một động lực lớn nếu các bạn biết tận
dụng. Hiểu rằng mình sẽ già đi và biến mất khỏi trái đất này như là một lẽ tự
nhiên cũng có nghĩa rằng bạn sẽ biết yêu quý từng ngày còn lại và biết dùng nó
một cách có ích nhất.
Thế nào là có
ích? Tôi không có ý nói đến việc bạn phải có những đóng góp lớn lao cho xã hội
hoặc những hi sinh phi thường. Cái có ích mà tôi nói đến ở đây là các bạn chỉ
sống có một lần cuộc sống này, vì thế hãy làm những gì các bạn thực sự yêu
thích nhất.
Tôi muốn mượn
lời Steve Jobs tại lễ tốt nghiệp năm 2005 của Đại học Standford. Jobs nói rằng
“thời gian của các bạn là hữu hạn, vì thế đừng phí phạm thời gian để sống
cuộc đời của người khác. Đừng bị xập bẫy các giáo điều để phải sống cuộc sống
của mình theo cách nghĩ của người khác. Đừng để tiếng nói quan điểm của người
khác nhấn chìm tiếng nói sâu thẳm trong lòng bạn. Và điều quan trọng nhất là
hãy có can đảm để đi theo tiếng gọi của trái tim và trực giác của bạn. Chúng là
thứ biết rõ rất bạn thực sự muốn trở thành một người như thế nào. Những thứ
khác đều là thứ yếu.”
Khi các bạn
thực sự làm việc gì mà các bạn yêu thích nhất, các bạn sẽ dễ vượt qua những thử
thách hơn. Công việc chiếm một phần lớn cuộc đời của các bạn, vì thế, các bạn
sẽ chỉ cảm thấy thực sự mãn nguyện khi được làm việc mà các bạn cho là thích
hợp nhất với mình.
Tôi là một
người ham viết lách từ nhỏ. Ngay khi còn là học sinh phổ thông cơ sở, tôi đã
viết tiểu thuyết và làm thơ. Tiểu thuyết của tôi chưa bao giờ được đăng, và thơ
của tôi cũng vậy. Có lẽ tiểu thuyết của tôi quá dở và thơ của tôi cũng cộc cằn.
Tôi không làm
thơ và viết văn nữa, nhưng niềm yêu thích viết lách thì ngày một lớn. Cuối
cùng, tôi trở thành một nhà phân tích và bình luận về kinh tế và quan hệ quốc
tế. Trong mười năm nay, tôi đã có gần 1 nghìn bài viết đăng tải trên nhiều báo
và tạp chí trong và ngoài nước. Đó là sở thích của tôi. Nó làm tôi cảm thấy
cuộc sống của mình có ý nghĩa. Nếu như nhiều tuần qua đi không thể viết những
gì mình muốn viết, tôi cảm thấy thiếu hụt như thiếu hụt ô xi để thở, và tôi
phải quay lại viết bằng được.
Trong số các
bạn ngồi đây ngày hôm nay, hẳn sẽ có một số bạn đã thực sự biết mình muốn làm
gì. Các bạn thật may mắn. Với phần lớn các bạn khác, có lẽ các bạn vẫn còn chưa
biết mình muốn làm gì. Các bạn hãy tiếp tục tìm kiếm. Cũng giống như tất cả các
vấn đề thuộc về trái tim, các bạn sẽ biết mình tìm ra nó khi gặp nó. Các bạn
không được dừng lại trước khi tìm ra.
Và khi đã tìm
ra công việc mà mình thực sự ưa thích, các bạn hãy theo đuổi nó bằng toàn bộ
năng lượng của mình. Vì thời gian của các bạn trên đời này chỉ là hữu hạn, các
bạn sẽ già đi, và chắc chắn các bạn không muốn trở thành một người già chìm đắm
trong hối tiếc về quá khứ bị bỏ lỡ.
Điều thứ ba là sự thành đạt và hạnh
phúc.
Không phải ai
sinh ra cũng là thiên tài, cũng có cơ hội để trở thành một thiên tài. Không
phải ai sinh ra cũng trong một gia đình giàu có, hoặc có cơ hội để trở thành
giàu có. Tôi không phải là một thiên tài, và cho đến giờ tôi cũng chưa bao giờ
là một người thực sự giàu có. Có thể trong số các bạn tốt nghiệp ngày hôm nay
sẽ có một số ít bạn trở thành những người đặc biệt nổi tiếng hoặc giàu có về
sau, nhưng chắc chắn phần lớn trong số các bạn sẽ là những người có cuộc sống
bình thường.
May mắn là
không cần phải là một thiên tài hoặc một người đặc biệt giàu có thì mới có hạnh
phúc. Thậm chí trong nhiều trường hợp điều này còn ngược lại, có nghĩa là người
đặc biệt nổi tiếng hoặc giàu có nhiều khi không có hạnh phúc.
Lý do là,
hạnh phúc là cảm nhận chủ quan của bạn đối với những gì bạn làm, những gì bạn
có, và những gì xung quanh bạn. Hạnh phúc không phải là một khái niệm vật lý
với những công thức khô cứng. Nó là thứ thuộc về con người, và vì thế, nó có có
vẻ đẹp và sự bí ẩn mà chỉ có chính bạn mới giải mã cho mình được. Nếu biết cách
giải mã, hạnh phúc đến từ những điều nhỏ nhặt nhất. Trong bước đường sắp tới,
các bạn sẽ phải luôn bám đuổi trong một cuộc cạnh tranh gay gắt về danh lợi.
Nhưng hãy đừng để nó cuốn các bạn đi vĩnh viễn. Hãy biết dừng lại, dành thời
gian để cảm nhận và tự vui với những gì mình có.
Và lý do để
tôi chia sẻ điều này là vì hôm nay là ngày của các bạn. Các bạn đã đặt thêm
được một dấu mốc hết sức quan trọng trong cuộc đời mình. Những khó khăn cực
nhọc trên ghế nhà trường đã qua, những khó khăn cực nhọc trên con đường mưu
sinh và khẳng định bản thân đang đến.
Nhưng ngay
lúc này, chính lúc này đây, các bạn có quyền dừng lại trong một ngày, có quyền
tự hào vì những gì mình đã làm được, có quyền vui chơi với các bạn đồng khoá và
thầy cô thêm một ngày nữa như những sinh viên còn đang học, có quyền tổ chức
tiệc tùng để ăn mừng thành tựu của mình.
Không có ai
sống thay cuộc sống của các bạn, và các bạn cũng không cần phải sống thay cuộc
sống của ai. Vì thế, không ai có quyền đánh giá hay nghi ngờ những nỗ lực mà
các bạn phải trải qua để đến được với thời khắc này. Chúng tôi, những người đàn
anh, đàn chị, những người đã đi trước, vui mừng và nghiêng mình trước các bạn.
Chúc tất cả các bạn thành công và hạnh phúc.
TS Trần Vinh Dự
No comments:
Post a Comment